CHƯƠNG 9
CẤU TẠO VÀ SỬA CHỮA

9.1. Giới thiệu chung

+ Chủ phương tiện cơ giới đường bộ không được tự ý thay đổi màu sơn, nhãn hiệu hoặc các đặc tính kỹ thuật của phương tiện so với chứng nhận đăng ký xe.

+ Kính chắn gió, kính cửa phải là loại kính an toàn, bảo đảm tầm nhìn cho người điều khiển; có đủ hệ thống hãm và hệ thống chuyển hướng có hiệu lực, tay lái của xe ô tô ở bên trái của xe, có còi với âm lượng đúng quy chuẩn kỹ thuật.

+ Có đủ đèn chiếu sáng gần và xa, đèn soi biển số, đèn báo hãm, đèn tín hiệu; có đủ bộ phận giảm thanh, giảm khói, các kết cấu phải đủ độ bền và bảo đảm tính năng vận hành ổn định.

+ Xe mô tô và xe ô tô tham gia giao thông trên đường bộ bắt buộc có đủ bộ phận giảm thanh.

+ Âm lượng của còi điện lắp trên ô tô (đo ở độ cao 1,2 mét với khoảng cách 2 mét tính từ đầu xe) không nhỏ hơn 90 dB (A), không lớn hơn 115 dB (A).

+ Gạt nước lắp trên ô tô phải đầy đủ số lượng, lắp đặt chắc chắn, hoạt động bình thường; lưỡi gạt không quá mòn, diện tích quét đảm bảo tầm nhìn của người lái.

+ Niên hạn sử dụng của xe ô tô tải (tính bắt đầu từ năm sản xuất) là 25 năm.

+ Niên hạn sử dụng của xe ô tô chở người trên 9 chỗ ngồi (tính bắt đầu từ năm sản xuất) là 20 năm.

9.2. Động cơ xe ô tô

– Động cơ đốt trong

+  Động cơ 4 kỳ hoàn thành một chu trình công tác khi pít tông thực hiện 4 (bốn) hành trình, trong đó có một lần sinh công.

+ Khi làm việc, nhiệt năng được biến đổi thành cơ năng làm trục khuỷu động cơ quay, truyền lực đến các bánh xe chủ động tạo ra chuyển động tịnh tiến cho xe ô tô.

+ Nguyên nhân nào làm động cơ điezen không nổ là hết nhiên liệu, lõi lọc nhiên liệu bị tắc, lọc khí bị tắc, nhiên liệu lẫn không khí, tạp chất.

– Hệ thống bôi trơn

+ Cung cấp một lượng dầu bôi trơn đủ và sạch dưới áp suất nhất định đi bôi trơn cho các chi tiết của động cơ để giảm ma sát, giảm mài mòn, làm kín, làm sạch, làm mát và chống gỉ.

9.2. Cấu tạo gầm ô tô

– Hệ thống truyền lực

+ Công dụng hệ thống truyền lực dùng để ruyền mô men quay từ động cơ tới các bánh xe chủ động của xe ô tô.

+ Công dụng ly hợp (côn) dùng để truyền hoặc ngắt truyền động từ động cơ đến hộp số của xe ô tô.

+ Công dụng hộp số là tuyền và thay đổi mô men từ động cơ đến bánh xe chủ động, cắt truyền động từ động cơ đến bánh xe chủ động, đảm bảo cho xe ô tô chuyển động lùi.

+ Bánh xe lắp cho xe ô tô phải đảm bảo đủ số lượng, đủ áp suất, đúng cỡ lốp của nhà sản xuất hoặc tài liệu kỹ thuật quy định; lốp bánh dẫn hướng hai bên cùng kiểu hoa lốp, chiều cao hoa lốp đồng đều; không sử dụng lốp đắp; lốp không mòn đến dấu chỉ báo độ mòn của nhà sản xuất, không nứt, vỡ, phồng rộp làm hở lớp sợi mành; vành, đĩa vành đúng kiểu loại, không rạn, nứt, cong vênh; bánh xe quay trơn, không bị bó kẹt hoặc cọ sát vào phần khác; moay ơ không bị rơ; lắp đặt chắc chắn, đủ các chi tiết kẹp chặt và phòng lỏng.

– Hệ thống lái

+ Công dụng hệ thống lái dùng để thay đổi hướng chuyển động hoặc giữ cho xe ô tô chuyển động ổn định theo hướng xác định. 

– Hệ thống phanh

+ Công dụng hệ thống phanh dùng để giảm tốc độ, dừng chuyển động của xe ô tô và giữ cho xe ô tô đứng yên trên dốc.

+ Đèn phanh trên xe mô tô có tác dụng cảnh báo cho các xe phía sau biết xe đang giảm tốc để chủ động tránh hoặc giảm tốc để tránh va chạm; định vị vào ban đêm với các xe từ phía sau tới để tránh va chạm.

9.3. Hệ thống điện

– Ắc quy

+ Ắc quy để tích trữ điện năng, cung cấp cho các phụ tải khi máy phát chưa làm việc.

– Máy phát điện

+ Máy phát điện để phát điện năng cung cấp cho các phụ tải làm việc và nạp điện cho ắc quy.

9.4. Các hệ thống an toàn chủ động

– Dây đai an toàn

+ Để giữ chặt người lái và hành khách trên ghế ngồi khi xe ô tô đột ngột dừng lại.

+ Phải đủ số lượng, lắp đặt chắc chắn không bị rách, đứt, khóa cài đóng, mở nhẹ nhàng, không tự mở, không bị kẹt; kéo ra thu vào dễ dàng, cơ cấu hãm giữ chặt dây khi giật dây đột ngột.

– Hệ thống túi khí

+ Để giảm khả năng va đập của một số bộ phận cơ thể quan trọng với các vật thể trong xe.

+ Để hấp thụ một phần lực va đập lên người lái và hành khách.

9.5. Hệ thống tự chẩn đoán và các hư hỏng thông thường